Εκδηλώσεις ΕΚΦΕ Καρδίτσας

ΕΚΦΕ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ - 10 η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Η ΣΤ΄ τάξη του σχολείου μας πήρε μέρος στη 10 η εκδήλωση Φυσικών Επιστημών που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 2 Μαΐου στο χώρο του παλαιού 1^ου Λυκείου Καρδίτσας. Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ) Καρδίτσας, σε συνεργασία με τους Σχολικούς Συμβούλους και τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Καρδίτσας. Πολύτιμη ήταν η βοήθεια του ΚΠΕ Μουζακίου, της Αστικής μη κερδοσκοπικής Εταιρείας «ΟικόΣφαιρα» και του Δήμου Καρδίτσας, που μεταμόρφωσε στην κυριολεξία το χώρο του τέως σχολείου για να μπορέσει να υποδεχθεί τόσο μεγάλο αριθμό μαθητών, εκπαιδευτικών και επισκεπτών.

Η ΣΤ΄ τάξη του σχολείου μας παρουσίασε τα παρακάτω πειράματα Υδροστατικής και Ατμοσφαιρικής πίεσης:

ΥΔΡΟΣΤΑΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ

1ος διδακτικός στόχος: Ένα σώμα βυθίζεται ή επιπλέει, ανάλογα με τις πυκνότητες των υγρών.

Υλικά: Τρία γυάλινα δοχεία, τρία αυγά άβραστα, νερό, αλάτι, κουταλάκι

Στο πρώτο δοχείο βάζουμε μόνο νερό και το αυγό βυθίζεται. Στο δεύτερο δοχείο βάζουμε νερό και διαλύουμε λίγες κουταλιές αλάτι, ώστε το αυγό να επιπλέει. Στο τρίτο δοχείο κάνουμε το ίδιο πείραμα με το δεύτερο δοχείο, αλλά στη συνέχεια προσθέτουμε προσεκτικά στο δοχείο νερό, και σταματάμε όταν το αυγό βρίσκεται στη μέση του δοχείου.

2ος διδακτικός στόχος: Τα υγρά λόγω του βάρους τους δημιουργούν πίεση η οποία αυξάνεται όσο μεγαλώνει το βάθος του υγρού.

Υλικά: Πλαστικό διάφανο δοχείο, νερό, πινέζες

Βρίσκουμε ένα πλαστικό δοχείο (όπως είναι το μπουκάλι του εμφιαλωμένου νερού 1 ½ λίτρου ) και το κάνουμε τρύπες με τρεις πινέζες σε διαφορετικά υψομετρικά σημεία. Παρατηρούμε ότι το νερό από την τελευταία τρύπα πετάγεται πιο μακριά, ενώ από τις πάνω πιο λίγο. Αρχικά γεμίζουμε το μπουκάλι με νερό και στη συνέχεια το κλείνουμε με το καπάκι του. Στη συνέχεια με τις πινέζες τρυπάμε το μπουκάλι σε 3 διαφορετικά σημεία, στην ίδια όμως ευθεία. Αν τα σημεία αυτά βρίσκονται κοντά στον πυθμένα το φαινόμενο είναι εντονότερο. Επίσης, καλό είναι να περιστρέφουμε λίγο τις πινέζες ώστε οι τρύπες να μεγαλώσουν λίγο. Αφαιρούμε πρώτα τις πινέζες (δεν θα δούμε έντονη ροή) και στη συνέχεια ξεβιδώνουμε το καπάκι. Τότε βλέπουμε έντονη ροή και μάλιστα όσο πιο χαμηλά είναι η τρύπα τόσο μακρύτερα πετιέται το νερό. Και μία παρατήρηση για το καπάκι: όσο έχουμε βιδωμένο το καπάκι δεν έχουμε έντονη ροή διότι καθώς χύνεται λίγο νερό, στον χώρο που καταλάμβανε δημιουργείται κενό. Το αποτέλεσμα είναι η πίεση του αέρα μέσα στο μπουκάλι να είναι μικρότερη από την πίεση εκτός (δηλαδή της ατμοσφαιρική). Η διαφορά πίεσης οδηγεί ατμοσφαιρικό αέρα να εισέρχεται μέσα στο μπουκάλι από τις τρύπες εμποδίζοντας τη ροή του νερό. Εάν όμως ξεβιδώσουμε το καπάκι, τότε εισέρχεται ατμοσφαιρικός αέρας από το στόμιο του μπουκαλιού, εξισώνοντας συνεχώς τις πιέσεις του αέρα μέσα και έξω από μπουκάλι, οπότε και η ροή του νερού είναι αδιάλειπτη.

3ος διδακτικός στόχος: Τα υγρά πιέζουν κάθε επιφάνεια μέσα σ' αυτά.

Υλικά: διάφανο δοχείο, ένα μπουκάλι ½ λίτρου στο οποίο έχουμε αφαιρέσει τον πυθμένα, λεπτό σχοινί ή πετονιά, βελόνι, πλαστική φλάντζα για καπάκι στο μπουκάλι

Τρυπάμε με το βελόνι το μέσο της πλαστικής φλάντζας και περνάμε το λεπτό σχοινί ή πετονιά. Σημασία έχει να υπάρχει καλή στεγανοποίηση ανάμεσα στο στόμιο του μπουκαλιού και στη φλάντζα – καπάκι. Τραβάμε το σχοινί ή την πετονιά, ώστε να εφαρμόσει στο στόμιο του μπουκαλιού και το βυθίζουμε ελαφριά στο δοχείο με το νερό και αφήνουμε το σχοινί ή την πετονιά. Σύμφωνα με το νόμο της βαρύτητας το καπάκι θα έπρεπε να πάει προς τα κάτω. Η πίεση όμως που ασκείται από το νερό του δοχείου προς τα πάνω, δεν το αφήνει να πάει προς τα κάτω. Αν όμως αρχίσουμε να βάζουμε νερό στο εσωτερικό του μπουκαλιού μέχρι η στάθμη του να φτάσει στο ίδιο ύψος με τη στάθμη του νερού στο δοχείο, το καπάκι αποσπάται.

4ος διδακτικός στόχος: Αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων: Όταν μέσα σε συγκοινωνούντα δοχεία ισορροπεί ένα υγρό, όλα τα σημεία του υγρού έχουν την ίδια πίεση και η ελεύθερη επιφάνεια του σε όλα τα δοχεία βρίσκεται στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο.

Υλικά: Συσκευή συγκοινωνούντων δοχείων, νερό

H συσκευή αποτελείται από σωλήνες διαφορετικού σχήματος που συγκοινωνούν μεταξύ τους. Ρίχνουμε νερό στη συσκευή και το αφήνουμε να ισορροπήσει. Παρατηρούμε ότι η ελεύθερη επιφάνεια του νερού φτάνει στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο. Για να συμβαίνει αυτό, θα πρέπει σε όλα τα σημεία του να επικρατεί η ίδια πίεση. Αν σε κάποιο σημείο η πίεση ήταν διαφορετική, τότε θα ασκούνταν επιπλέον δύναμη που θα προκαλούσε την κίνηση του υγρού.

Άρα από το παραπάνω πείραμα μπορούμε να συμπεράνουμε:

Όταν μέσα σε συγκοινωνούντα δοχεία ισορροπεί ένα υγρό, όλα τα σημεία του υγρού έχουν την ίδια πίεση και η ελεύθερη επιφάνεια του σε όλα τα δοχείαβρίσκεται στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο.

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΣΗ

1ος διδακτικός στόχος: Να διαπιστώσουν οι μαθητές τη διαστολή - συστολή αερίων σε σχέση με την πίεση που ασκούν σε κάθε περίπτωση.

Πείραμα

Υλικά: Διάφανο γυάλινο μπουκάλι με φαρδύ στόμιο, ξεφλουδισμένο καλά βρασμένο αυγό, παγωμένο νερό, αναπτήρας, γκαζάκι

Βάζουμε 10ml νερό μέσα στο μπουκάλι και το ζεσταίνουμε μέχρι το νερό να βράσει έχοντας τοποθετήσει ήδη το αυγό στο στόμιο του μπουκαλιού. Αμέσως μετά το βάζουμε μέσα σε λεκάνη με παγωμένο νερό και παρατηρούμε το αυγό να πέφτει σιγά σιγά μέσα στο μπουκάλι. Αντίθετα αν ζεστάνουμε το μπουκάλι έχοντας τοποθετήσει το αυγό στο λαιμό του μπουκαλιού το ξαναβγάζουμε.

Πείραμα

Υλικά: Γυάλινο βάζο, μπαλόνι, χαρτί, αναπτήρας

Φουσκώνουμε το μπαλόνι ώστε να μην χωρά να περάσει μέσα από το στόμιο του βάζου. Στη συνέχεια βάζουμε φωτιά σε ένα μικρό κομμάτι χαρτί και το ρίχνουμε στο βάζο. Πολύ γρήγορα τοποθετούμε το μπαλόνι στο στόμιο του βάζου. Παρατηρούμε ότι το μπαλόνι ρουφιέται μέσα στο βάζο! Αυτό συμβαίνει, επειδή η φωτιά ζεσταίνει τον αέρα μέσα στο μπουκάλι, αυτός διαστέλλεται και ένα μέρος του βγαίνει έξω, μειώνοντας την ποσότητα του αέρα που τελικά μένει μέσα. Αφού σβήσει η φωτιά, ο εσωτερικός αέρας αρχίζει να κρυώνει και επειδή το μπαλόνι φράζει το στόμιο, δεν μπορεί να μπει μέσα αέρας από το περιβάλλον. Οι δύο αυτοί παράγοντες συντελούν στο να μειωθεί αισθητά η πίεση του αέρα μέσα στο μπουκάλι. Έτσι, με την ατμοσφαιρική πίεση έξω από το μπουκάλι να είναι μεγαλύτερη, το μπαλόνι εισχωρεί στο βάζο!

2ος διδακτικός στόχος: Να αναδειχτεί η ύπαρξη της ατμοσφαιρικής πίεσης

Πείραμα

Υλικά: Πλαστικό μπουκάλι νερού ½ λίτρου, μικρή διάφανη λεκάνη πλαστική ή γυάλινη

Γεμίζουμε το μπουκάλι με νερό και το γυρίζουμε ανάποδα στη λεκάνη. Αφού χυθεί λίγο νερό και το στόμιο του μπουκαλιού ακουμπήσει στην ελεύθερη επιφάνεια του νερού που χύθηκε στη λεκάνη (το στόμιο δεν ακουμπάει στον πάτο) σταματάει η ροή από το μπουκάλι στη λεκάνη. Ανασηκώνοντας λίγο το μπουκάλι συνεχίζεται η ροή, μόλις όμως έρθει ξανά σε επαφή με την ελεύθερη επιφάνεια του νερού το στόμιο του μπουκαλιού, η ροή σταματάει. Στην ελεύθερη επιφάνεια του νερού ασκείται ατμοσφαιρική πίεση, η οποία εμποδίζει το νερό να χυθεί προς τα έξω, το οποίο από την πλευρά του δέχεται μόνο από το εσωτερικό του μπουκαλιού την ύπαρξη της υδροστατικής πίεσης. Πρακτική εφαρμογή του πειράματος έχουμε στις αυτόματες ποτίστρες πουλιών και ζώων.

Πείραμα

Υλικά: διάφανος πλαστικός σωλήνας στενού διαμετρήματος, δύο διάφανα δοχεία

Γεμίζουμε το ένα δοχείο με νερό. Ρουφάμε στην αρχή με το σωλήνα νερό και στη συνέχεια βάζουμε την άλλη άκρη του στο δεύτερο δοχείο το οποίο το έχουμε τοποθετήσει χαμηλότερα από το πρώτο. Παρατηρούμε ότι το νερό ρέει από το ένα δοχείο στο άλλο. Ο ατμοσφαιρικός αέρας που περιβάλλει το μπουκάλι, πιέζει την ελεύθερη επιφάνεια του νερού και αναγκάζει το νερό να ρέει από το ψηλότερο σημείο στο χαμηλότερο. Με τον τρόπο αυτό κάνουμε μετάγγιση τα υγρά από το ένα δοχείο στο άλλο χρησιμοποιώντας ένα πλαστικό σωλήνα.

Την Τρίτη 19 Απριλίου 2016, στο 7Ο Γυμνάσιο Καρδίτσας (11:30πμ-2μμ) πραγματοποιήθηκε η 9η εκδήλωση για τις Φυσικές Επιστήμες.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Ε.Κ.Φ.Ε. Καρδίτσας, σε συνεργασία με το Κ.Π.Ε. Μουζακίου, τους Σχολικούς Συμβούλους και τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Καρδίτσας

Η Ε΄ τάξη του σχολείου μας συμμετείχε στην εκδήλωση και παρουσίασε τα παρακάτω πειράματα:

1. Πυκνότητα στερεών σωμάτων ίσης μάζας αλλά διαφορετικού όγκου
2. Πυκνότητα στερεών με ίδιο όγκο, αλλά διαφορετική μάζα
3. Αναπαράσταση του πειράματος του Αρχιμήδη:
   Πώς ανακάλυψε πως το στέμμα του βασιλιά δεν ήταν κατασκευασμένο εξολοκλήρου από χρυσό.
4. Πυκνότητα υγρών
5. Πυκνότητα αερίων
6. Ακριβής μέτρηση πυκνότητας νερού, ξύλου, πέτρας

Στην Καρδίτσα, την Τρίτη 5 Μαΐου 2015, στο κλειστό Γυμναστήριο του σχολικού συγκροτήματος των 2ου Γενικού Λυκείου, 2ου και 5ου Γυμνασίων Καρδίτσας (11:30πμ-2μμ) πραγματοποιήθηκε η 8η εκδήλωση για τις Φυσικές Επιστήμες.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Ε.Κ.Φ.Ε. Καρδίτσας, σε συνεργασία με το Κ.Π.Ε. Μουζακίου, το Ε.Κ.Φ.Ε. Ηλείας, τους Σχολικούς Συμβούλους και τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Καρδίτσας.
Η εκδήλωση περιελάμβανε πειράματα, κατασκευές, αφίσες, ζωγραφιές, μουσική και προβολές από μαθητές. Η ΣΤ΄ τάξη του σχολείου μας συμμετείχε στην εκδήλωση και παρουσίασε τα παρακάτω πειράματα:

Είδωλο σε επίπεδο καθρέφτη
Οι επίπεδοι καθρέφτες σχηματίζουν είδωλα, που η δεξιά τους πλευρά αντιστοιχεί στην αριστερή πλευρά του αντικειμένου και αντίστροφα

Υλικά: επίπεδος καθρέφτης, χαρτιά, μαρκαδόρος
Εκτέλεση: Γράφουμε το όνομά μας στο χαρτί και το κοιτάζουμε μέσα από τον καθρέφτη. Βλέπουμε ότι η δεξιά πλευρά του ονόματός μας αντιστοιχεί στην αριστερή πλευρά του ειδώλου στον καθρέφτη και αντίστροφα. Ξαναγράφουμε σε ένα άλλο χαρτί το όνομά μας «ανάποδα», όπως δηλαδή βλέπουμε τα γράμματα κοιτάζοντάς τα στον καθρέφτη. Τοποθετούμε το δεύτερο χαρτί μπροστά στον καθρέφτη και βλέπουμε πως το όνομά μας εμφανίζεται σωστά γραμμένο. Για το λόγο αυτό τα γράμματα μπροστά στα ασθενοφόρα είναι γραμμένα ανάποδα.

Είδωλο σε κοίλο και κυρτό καθρέφτη
Οι κοίλοι καθρέφτες σχηματίζουν είδωλα αντεστραμμένα όταν το αντικείμενο είναι μακρύτερα από αυτούς και όρθια όταν πλησιάσουμε το αντικείμενο πολύ κοντά. Οι κυρτοί καθρέφτες σχηματίζουν είδωλα τα οποία είναι πάντοτε μικρότερα και όρθια.

Υλικά: γυαλισμένη κουτάλα, μικρό κερί, αναπτήρας
Εκτέλεση: Ανάβουμε το κερί και το παρατηρούμε στο εσωτερικό (κοίλο) μέρος της κουτάλας. Βλέπουμε πως το είδωλό του είναι μικρότερο και αντεστραμμένο. Όταν πλησιάσουμε το κερί πολύ κοντά το βλέπουμε μεγαλύτερο και όρθιο. Παρατηρούμε το είδωλο του κεριού και από το εξωτερικό (κυρτό) μέρος της κουτάλας. Το βλέπουμε μικρότερο και όρθιο. Τους κυρτούς καθρέφτες τους χρησιμοποιούμε στις διασταυρώσεις των δρόμων.

Ανάκλαση του φωτός (προσπίπτουσα – ανακλώμενη ακτίνα)
Η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης.

Υλικά: πηγή ακτινών λέιζερ, παραλληλόγραμμος καθρέφτης, λευκό χαρτί Α4, μαρκαδόρος, μοιρογνωμόνιο
Εκτέλεση: Φέρουμε κάθετη γραμμή στο μέσο του χαρτιού. Φωτίζουμε με το λέιζερ από γωνία στον καθρέφτη στο σημείο που ξεκινάει η κάθετος. Προσέχουμε η ακτίνα να εφάπτεται στο χαρτί. Παρατηρούμε την ακτίνα πρόσπτωσης στον καθρέφτη και την ακτίνα ανάκλασης από τον καθρέφτη. Με το μαρκαδόρο σχεδιάζουμε στο χαρτί τις δύο ακτίνες. Κατόπιν τις μετράμε με το μοιρογνωμόνιο σε σχέση με την κάθετο και διαπιστώνουμε πως είναι ίσες.

Συγκλίνοντες – αποκλίνοντες φακοί
Οι κυρτοί φακοί είναι λεπτότεροι στα άκρα και παχύτεροι στο μέσον ενώ οι κοίλοι είναι παχύτεροι στα άκρα και λεπτότεροι στο μέσον. Όταν οι ακτίνες του φωτός περάσουν από έναν κυρτό φακό, θα συγκλίνουν σ' ένα σημείο, γι' αυτό οι φακοί αυτοί λέγονται συγκλίνοντες. Αντίθετα, όταν οι ακτίνες του φωτός περάσουν από έναν κοίλο φακό, βγαίνοντας απ' αυτόν θα αποκλίνουν, γι' αυτό οι φακοί αυτοί λέγονται αποκλίνοντες.

Υλικά: πηγή ακτινών λέιζερ με καπάκι παράλληλων ακτινών, κυρτός φακός (συγκλίνων), κοίλος φακός (αποκλίνων)
Εκτέλεση: Φωτίζουμε έναν κυρτό φακό με τη δέσμη παράλληλων ακτινών του λέιζερ. Παρατηρούμε πως οι ακτίνες συγκλίνουν σε ένα σημείο. Στη συνέχεια φωτίζουμε έναν κοίλο φακό με τη δέσμη παράλληλων ακτινών του λέιζερ. Παρατηρούμε πως οι ακτίνες αποκλίνουν.

Ε.Κ.Φ.Ε. Καρδίτσας - 7η Εκδήλωση για τις Φυσικές Επιστήμες
Τρίτη 6 Μαΐου 2014

Πειράματα που παρουσίασε η Ε΄ τάξη
του 14ου Δημοτικού Σχολείου Καρδίτσας
στο Μουσικό Σχολείο Καρδίτσας

Διαστολή και συστολή αερίων
Υλικά: ένα γυάλινο μπουκάλι, ένα μπαλόνι, ένα δοχείο, ζεστό νερό
Εκτέλεση: Περνάμε στο στόμιο του μπουκαλιού το μπαλόνι. Τοποθετούμε το μπουκάλι σε ζεστό νερό και παρατηρούμε ότι το μπαλόνι φουσκώνει, αφού διαστέλλεται ο αέρας μέσα στο μπουκάλι. Αν το αφήσουμε λίγη ώρα να κρυώσει, παρατηρούμε ότι το μπαλόνι ξεφουσκώνει αφού ο αέρας συστέλλεται.

Υλικά: κέρμα, μικρό  μπουκάλι
Εκτέλεση: Τοποθετούμε το κέρμα στο στόμιο του μπουκαλιού, ώστε να το καλύπτει και να εφάπτεται σε αυτό. Κρατάμε το μπουκάλι με τις χούφτες μας και βλέπουμε το πώμα να ανασηκώνεται συνεχώς.  Ο αέρας στο μπουκάλι διαστέλλεται από τη θερμότητα των χεριών μας,  πιέζει το κέρμα και τελικά το ανασηκώνει. 

Υλικά: Ένα γυάλινο δοχείο, ένα πώμα ελαστικό διάτρητο, διαφανές σωληνάκι να περνά μέσα από το πώμα, ένα ποτήρι, νερό, ένα γκαζάκι υγραερίου ή σεσουάρ
Εκτέλεση: Ταπώνουμε το γυάλινο δοχείο με το πώμα και βυθίζουμε την άκρη από το σωληνάκι στο ποτήρι με το νερό. Ζεσταίνουμε για λίγο το γυάλινο δοχείο. Αμέσως βλέπουμε να βγαίνουν φυσαλίδες αέρα από το σωληνάκι που είναι βυθισμένο στο νερό, αφού ο αέρας στο γυάλινο δοχείο διαστέλλεται. Αν το γυάλινο δοχείο κρυώσει, ο αέρας συστέλλεται και το νερό ανεβαίνει μέσα στο σωληνάκι.   

Υλικά: Ένα διάφανο γυάλινο μπουκάλι με φαρδύ στόμιο, ένα βρασμένο ξεφλουδισμένο αυγό, ένα μπρίκι, ένα γκαζάκι υγραερίου, μία λεκάνη με κρύο νερό.

Εκτέλεση: Βράζουμε νερό στο μπρίκι. Ρίχνουμε βραστό νερό στο μπουκάλι (για να μη σπάσει βάζουμε σε αυτό μια μεταλλική ράβδο). Τοποθετούμε αμέσως το αυγό στο στόμιο του μπουκαλιού. Βάζουμε το μπουκάλι μέσα σε λεκάνη με κρύο νερό και ρίχνουμε επιπλέον πάνω στο μπουκάλι και παγωμένο νερό. Παρατηρούμε το αυγό να μπαίνει σιγά σιγά μέσα στο μπουκάλι. Αυτό συμβαίνει γιατί αρχικά, ο αέρας του μπουκαλιού εξαιτίας του καυτού νερού, διαστέλλεται και ένα μέρος του βγαίνει από το μπουκάλι. Τη θέση του καταλαμβάνουν οι υδρατμοί. Έπειτα ο αέρας του μπουκαλιού συστέλλεται και οι υδρατμοί υγροποιούνται..  Έτσι η εξωτερική πίεση είναι μεγαλύτερη από αυτή του μπουκαλιού, οπότε αναγκάζει το αυγό να μπει στο μπουκάλι. Στη συνέχεια ζεσταίνουμε το μπουκάλι και ο αέρας που βρίσκεται μέσα του διαστέλλεται, σπρώχνει το αυγό και το αναγκάζει να βγει από το μπουκάλι.

Διαστολή και συστολή στερών
Υλικά: ένα καρφί, ένα τενεκεδάκι, ένα σφυρί, μία τσιμπίδα ή ένα μανταλάκι ξύλινο, ένα κερί
Εκτέλεση: Καρφώνουμε με το σφυρί το καρφί στο τενεκεδάκι ανοίγοντας μια τρύπα.
Θερμαίνουμε το καρφί στο κερί, κρατώντας το με την τσιμπίδα ή με το ξύλινο μανταλάκι.
Τοποθετούμε το πυρωμένο καρφί στην τρύπα που ανοίξαμε. Παρατηρούμε ότι λόγω της διαστολής του, δε χωράει στην τρύπα.
Ρίχνουμε το καρφί μέσα σε ένα ποτήρι με νερό. Αν ξαναδοκιμάσουμε παρατηρούμε ότι λόγω της συστολής του, το  καρφί χωράει τώρα να μπει στην τρύπα.

Το ίδιο πείραμα μπορεί να γίνει και με ένα κέρμα. Τοποθετούμε το κέρμα σε ένα λευκό χαρτί και ζωγραφίζουμε το αποτύπωμά του. Θερμαίνουμε με το κερί το κέρμα και το τοποθετούμε ξανά στο αποτύπωμά του στο χαρτί. Παρατηρούμε ότι το κέρμα είναι πιο μεγάλο λόγω της διαστολής. Το ρίχνουμε στη συνέχεια μέσα στο νερό και επανέρχεται στο αρχικό του μέγεθος, γιατί μέσα στο νερό συστέλλεται.

Κυβική διαστολή στερών
Υλικά: Γκαζάκι υγραερίου, συσκευή μεταλλικής σφαίρας – δακτυλίου, (κατ΄όγκο διαστολής)
Εκτέλεση: Ξεκινώντας δείχνουμε ότι η μεταλλική σφαίρα περνάει μέσα από το δακτύλιο. Κατόπιν θερμαίνουμε τη σφαίρα στο γκαζάκι και ξανατοποθετούμε τη σφαίρα στο δακτύλιο. Παρατηρούμε ότι δε χωράει να περάσει. Την αφήνουμε λίγη ώρα να κρυώσει και περνάει ξανά στο δακτύλιο. Συμπεραίνουμε πως τα στερεά σώματα διαστέλλονται όταν θερμαίνονται, ενώ όταν ψύχονται συστέλλονται.

Γραμμική διαστολή στερεών
Υλικά: Μία μεταλλική βελόνα πλεξίματος, δύο άδεια γυάλινα μπουκάλια (σαν αυτά του κρασιού), ένας φελλός, ένα μπρελόκ, ένα καλαμάκι, μία καρφίτσα, ένα κερί ρεσώ, βιβλία ή άλλα αντικείμενα για να στηρίξουμε το κερί.

Εκτέλεση: Πιέζουμε το φελλό ώστε να μπει ως τη μέση στο στόμιο του ενός μπουκαλιού.  Μπήγουμε τη μυτερή άκρη της βελόνας στο φελλό, λίγο πιο πάνω από το χείλος του μπουκαλιού. Η βελόνα βρίσκεται λίγο πιο πάνω από το στόμιο του δεύτερου μπουκαλιού. Τρυπάμε το καλαμάκι στο 1/3 του μήκους του με την καρφίτσα. Στη συνέχεια βάζουμε το καλαμάκι με την καρφίτσα στο στόμιο του δεύτερου μπουκαλιού, κάτω από τη βελόνα πλεξίματος σε ορθή γωνία με αυτή. Κρεμάμε το μπρελόκ στο άκρο της βελόνας. Τοποθετούμε βιβλία ή κάτι άλλο και ακουμπάμε πάνω τους το κερί ώστε να απέχει 2-3 εκατοστά από τη βελόνα. Ανάβουμε το κερί. Παρατηρούμε την καρφίτσα να κινείται, εξαιτίας της διαστολής της βελόνας πλεξίματος.

Διαστολή και συστολή υγρών

Υλικά: Ένα γυάλινο δοχείο, ένα πώμα ελαστικό διάτρητο, διαφανές σωληνάκι να περνά μέσα από το πώμα, ένα κομματάκι χρωματιστό χαρτί γκοφρέ, ένα πλέγμα αμιάντου, ένα γκαζάκι υγραερίου
Εκτέλεση: Διαλύουμε στο νερό το χρωματιστό γκοφρέ χαρτί για να το χρωματίσουμε. Γεμίζουμε το γυάλινο δοχείο με το χρωματισμένο νερό. Ταπώνουμε το γυάλινο δοχείο με το πώμα, στο οποίο έχουμε περάσει το σωληνάκι. Προσέχουμε να έχουν μεταξύ τους τέλεια επαφή, γιατί διαφορετικά δε θα πετύχει το πείραμα. Σημειώνουμε τη στάθμη του νερού στο σωληνάκι και κατόπιν θερμαίνουμε το δοχείο. Παρατηρούμε ότι η στάθμη του νερού στο σωληνάκι σιγά σιγά ανεβαίνει εξαιτίας της διαστολής. Έπειτα κατεβάζουμε το δοχείο από το γκαζάκι και το αφήνουμε να κρυώσει. Παρατηρούμε ότι η στάθμη του νερού στο σωληνάκι σιγά σιγά κατεβαίνει (το νερό συστέλλεται).

Η διαστολή δύο διαφορετικών υγρών
Για να δείξουμε ότι διαφορετικά υγρά έχουν διαφορετική διαστολή, χρησιμοποιούμε λάδι και νερό. Σε δύο παρόμοια γυάλινα δοχεία με το παραπάνω πείραμα βάζουμε τα δύο υγρά στην ίδια στάθμη στα σωληνάκια. Τοποθετούμε τα δύο γυάλινα δοχεία σε ένα σκεύος με ζεστό νερό. Παρατηρούμε ότι η στάθμη του λαδιού στο σωληνάκι ανεβαίνει περισσότερο από αυτό του νερού. Η  διαστολή λοιπόν στα υγρά εξαρτάται από το είδος του υγρού.

6η Εκδήλωση για τις Φυσικές Επιστήμες στην Καρδίτσα

Για 6η συνεχή χρονιά το Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ) Καρδίτσας, σε συνεργασία με τους Σχολικούς Συμβούλους καθώς και τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Καρδίτσας και τη σύμπραξη της Αστικής μη κερδοσκοπικής Εταιρείας «ΟικόΣφαιρα», καθώς και του Δήμου Καρδίτσας, διοργάνωσε Εκδήλωση για τις Φυσικές Επιστήμες την Τρίτη 23 Απριλίου 2013, ώρα 11:30΄ στο Αίθριο της Δημοτικής Αγοράς Καρδίτσας.
Στην εκδήλωση μαθητές και εκπαιδευτικοί από 9 Δημοτικά Σχολεία, 7 Γυμνάσια, 8 Γενικά Λύκεια, 3 ΕΠΑΛ, 2 Σχολές ΤΕΙ και 3 άλλους εκπαιδευτικούς φορείς (ΕΕΦ, ΚΠΕ, ΕΚΦΕ) παρουσίασαν εργασίες τους σχετικές με τις Φυσικές Επιστήμες, δηλαδή πειράματα, αφίσες, κατασκευές, κ.ά.
Η ΣΤ΄ τάξη του Σχολείου μας συμμετείχε παρουσιάζοντας πειράματα σχετικά με τη Διάθλαση του Φωτός αλλά και 2 αφίσες με θέμα το Νερό, μιας και το 2013 έχει ανακηρυχτεί διεθνές έτος συνεργασίας για το νερό.

Πιο αναλυτικά:
14ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
ΤΑΞΗ ΣΤ΄
ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΦΩΤΟΣ

Διάθλαση του φωτός από τον αέρα (οπτικά αραιότερο), στο νερό (οπτικά πυκνότερο).

Υλικά: Λεκάνη γυάλινη, νερό, λίγο γάλα, φακός λέιζερ
Εκτέλεση: Ρίχνουμε νερό στη λεκάνη και λίγο γάλα για να θολώσει. Φωτίζουμε με το λέιζερ κοντά στο τοίχωμα της λεκάνης για να φαίνεται καλύτερα η ακτίνα. Βλέπουμε την ακτίνα λέιζερ να ακολουθεί διαφορετική πορεία μέσα στο νερό από αυτήν που έχει στον αέρα. Όταν το φως περνά από ένα διαφανές υλικό σε ένα άλλο επίσης διαφανές, η διεύθυνση της διάδοσής του αλλάζει. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται διάθλαση του φωτός.
Το φως όταν εισέρχεται από ένα διαφανές υλικό σε ένα άλλο διαθλάται, δηλαδή αλλάζει διεύθυνση.
Υλικά: Ένα ποτήρι, λάδι, νερό, μολύβι
Εκτέλεση: Βάζουμε στο ποτήρι νερό ως τα ¾. Το υπόλοιπο το γεμίζουμε με λάδι. Στη συνέχεια Βουτάμε το μολύβι πλάγια και το κινούμε. Το μολύβι φαίνεται σαν να έχει σπάσει σε τρία κομμάτια. Το ένα βρίσκεται στον αέρα, το άλλο στο λάδι και το τελευταίο στο νερό. Φυσικά μόλις το τραβήξουμε από το νερό διαπιστώνουμε ότι όλα είναι μια οφθαλμαπάτη. To φως περνώντας από τον αέρα στο λάδι και μετά στο νερό παίζει ένα περίεργο οπτικό παιχνίδι που οφείλεται στο φαινόμενο της διάθλασης. Το φως, έχει μια ορισμένη ταχύτητα διάδοσης, που αλλάζει όταν αυτό μπαίνει σε διαφορετικό υλικό. Αυτό έχει σαν συνέπεια το φως να κάμπτεται. Το φαινόμενο είναι γνωστό σαν διάθλαση.
Η εξαφάνιση των χρωματιστών κύκλων
Υλικά: Ένα λευκό χαρτόνι, μαρκαδόροι κόκκινοι, κίτρινοι και πράσινοι, ζελατίνες κόκκινες, κίτρινες και πράσινες.
Εκτέλεση: Σχεδιάζουμε στο χαρτόνι κύκλους διαφόρων χρωμάτων. Στη συνέχεια παρατηρούμε το χαρτόνι μέσα από μια χρωματισμένη ζελατίνα. Τοποθετώντας την κόκκινη ζελατίνα θα διαπιστώσουμε ότι δεν βλέπουμε τους κόκκινους κύκλους. Το ίδιο θα συμβεί και με τα άλλα χρώματα. Αυτό γίνεται γιατί και το χαρτόνι αυτή τη φορά από λευκό φαίνεται κόκκινο. με αποτέλεσμα να μη φαίνονται οι κόκκινοι κύκλοι.
Το αόρατο ποτήρι
Υλικά: Ηλιέλαιο, δύο ποτήρια ζέσεως (πυρίμαχα) διαφορετικού μεγέθους.
Εκτέλεση: Τοποθετούμε το μικρότερο ποτήρι μέσα στο μεγαλύτερο. Ρίχνουμε ηλιέλαιο στο μικρό ποτήρι ώστε να γεμίσει. Συνεχίζουμε να ρίχνουμε μέχρι το ηλιέλαιο να το σκεπάσει τελείως. Καθώς το ηλιέλαιο καλύπτει το μικρό ποτήρι, αυτό σιγά σιγά εξαφανίζεται. Στο τέλος δε θα φαίνεται καθόλου. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της διάθλασης του φωτός. Το ηλιέλαιο και το πυρίμαχο γυαλί έχουν τον ίδιο δείκτη διάθλασης. Το φως δηλαδή περνάει μέσα από τα δύο αυτά διαφανή σώματα σαν να είναι το ίδιο υλικό χωρίς να διαθλάται.
Εμφάνιση κέρματος
Υλικά: Αδιαφανή λεκάνη, κέρμα, νερό.
Εκτέλεση: Βάζουμε το κέρμα μέσα στη λεκάνη και στεκόμαστε σε τέτοια θέση, ίσα να μη βλέπουμε το κέρμα. Κάποιος γεμίζει σιγά σιγά τη λεκάνη με νερό και παραδόξως το βλέπουμε. Αυτό συμβαίνει, γιατί βλέπουμε το κέρμα σαν να είναι ανυψωμένο λόγω της διάθλασης του φωτός.

ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤ΄ ΤΑΞΗΣ

ΣΤ΄1:
Ελένη Αργύρη, Σπυριδούλα Αποστολάκη,
Ιωάννης Γιαννακός, Παυλίνα Γιαννή,
Κωνσταντίνος Γιωτάκος, Νεκτάριος Γραββάνης,
Χρυσόστομος Δήμος, Νικόλαος Ζαρούλας,
Γεώργιος Θανασούλης, Ματθίλδη Καλούτσα,
Αλεξάνδρα Καπνογιάννη, Ερινόλντα Καράι,
Δημήτριος Καραουλάνης, Παρασκευή Καρατζιά,
Ιωάννης Καρατζιάς, Μαριλένα Κρανίτσα,
Παναγιώτης Κωτούλας, Μιχαήλ-Άγγελος Μάγγος

Δάσκαλος: Αθανάσιος Παπαγιάννης

ΣΤ΄2:
Χριστιάνα Κωστοπούλου, Κωνσταντίνος Λίτσιος,
Κωνσταντίνος Μπακρατσάς, Δημήτριος Μπαντής,
Λυδία Μπούνια, Πηνελόπη Νούκα,
Μαρία Ντενησιώτη, Νικόλαος Παναγόπουλος, Σωτήριος Παπαγιάννης,
Βασίλειος Παπαλίτσας, Μιχαήλ Παπούλιας, Αλεξάνδρα Ποπώλη,
Πάρις Ριζάς Πιντζόπουλος, Λάμπρος Ρίζος,
Κωνσταντίνος Σκύφτας, Ιωάννης Χριστοδούλου

Δάσκαλος: Σεραφείμ Ασκητής

Πέμπτη 3 Μαΐου 2012

Στις εκδηλώσεις του ΕΚΦΕ Καρδίτσας την Πέμπτη 3 Μαΐου 2012 συμμετείχαν οι Ε΄ και ΣΤ΄ Οι μαθητές της Στ τάξης ετοίμασαν για την εκδήλωση του ΕΚΦΕ, πειράματα και κατασκευές, με τη μορφή παιχνιδιών, με θέματα:

• Το φως (ανάκλαση, διάθλαση, οφθαλμαπάτες)
• Τον ηλεκτρισμό (ηλεκτρικός μύλος, κουδούνι στατικού ηλεκτρισμού, μαγικό έντομο)
• Τον μαγνητισμό (το φιδάκι που χορεύει, πίστα με μαγνητικό αυτοκίνητο, το ποντίκι και η γάτα)
• Τον ηλεκτρομαγνητισμό (απλό μοτέρ με χρήση μαγνήτη και ηλεκτρικής πηγής)
• Φαινακιστοσκόπιο
• Ηλιακός φούρνος

Όλες οι κατασκευές και τα πειράματα έγινα με απλά υλικά.

Πέμπτη 5 Μαΐου 2011

Στις εκδηλώσεις του ΕΚΦΕ Καρδίτσας στις  5 Μαΐου 2011 στο 5ο Δημοτικό Σχολείο  Καρδίτσας συμμετείχαν οι Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεις του σχολείου μας.
Οι μαθητές της Ε΄ τάξης ετοίμασαν πειράματα και κατασκευές, με τη μορφή παιχνιδιών, με θέμα τον ηλεκτρισμό. Το ονόμασαν ¨Φωτεινός Παντογνώστης¨ και είχαν θεματολογία από τη Γεωγραφία και την Κυκλοφοριακή Αγωγή.
Οι κατασκευές και τα πειράματα έγινα με απλά υλικά.
Οι μαθητές της ΣΤ΄ τάξης παρουσίασαν  πειράματα σχετικά με την άνωση των υγρών.
Οι μαθητές και των δύο τάξεων συμμετείχαν σε υποδειγματική διδασκαλία του μαθήματος της φυσικής  που πραγματοποιήθηκε στους χώρους του 5ου Δημοτικού Σχολείου Καρδίτσας υπό την εποπτεία του Αναπληρωτή Καθηγητή Φυσικής και της Διδακτικής της, του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Διονυσίου Βαβουγυιού.